Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Nedir, Nedenleri, Diyeti, İlaçları ve Tedavisi

Şubat 24, 2018 0 Comments

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Nedir, Nedenleri, Diyeti, İlaçları ve Tedavisi - https://www.sagliklimiyim.com/hipertansiyon-yuksek-tansiyon-nedir-nedenleri-diyeti-ilaclari-ve-tedavisi/
https://www.sagliklimiyim.com/wp-content/uploads/2018/02/hipertansiyon.jpeg

Hipertansiyon, farklı günlerdeki 3 ayrı ölçümde sistolik kan basıncının 140 mmHg ve/veya diastolik kan basıncının 90 mmHg veya üzerinde olmasıdır.

Hipertansiyon tanı ve tedavisinin temel amacı, kan basıncı yüksekliginin yaratabilecegi komplikasyonları, örnegin kardiyovasküler, serebrovasküler ve renal olaylar gibi hedef organ hasarlarını ve bu komplikasyonlara baglı morbidite ve mortaliteyi azaltmaktır.

Tüm hipertansiyon vakalarının % 95’ini primer hipertansiyon oluçturur. Erişkin nüfusta ortalama hipertansiyon prevalansı %30, 50 yaş ve üzeri nüfusta %45-50’dir.

Kardiyovasküler  Risk Faktörleri:

•    Diyabetes Mellitus (DM)

•    Aile öyküsü (Anne baba kardeşlerden erkeklerde 55, bayanlarda 65 yaş önce koroner arter hastalıgı görülmesi)

•    Hipertansiyon

•    Sigara

•    Hiperlipidemi

Hipertansiyon İçin Risk Faktörleri

Sıvı Fazlası olan durumlar :  Aşırı  tuz tüketimi, Böbrek hastalıgı nedeniyle hipervolemi
Birlikte olan durumlar :  Obezite, Aşırı alkol alımı, Fizik aktivite azlıgı
İlaç alımına baglı : Sempatomimetik ilaçlar (Ör: Dekonjestanlar, NSAID ilaçlar, Siklooksijenaz 2 inhibitörleri, Oral kontraseptifler, Steroidler, Siklosporin, Kokain ve amfetamin, Meyan kökü.

Tanı

Kan basıncı, hasta 5-10 dakika dinlendikten sonra, oturur pozisyonda, manşon kola uyumlu olacak şekilde, kol altı desteklenerek ve kalp hizasında ölçülmelidir.

Kan basıncı yüksek saptanırsa ölçüm en az 5 dakika sonra tekrarlanmalıdır.

Ölçüm hastanın ilk muayenesinde her iki koldan, sonraki degerlendirmelerde ise sag koldan yapılmalıdır.

Semptomlar:

Kan basıncı yüksekligi çogunlukla semptomsuzdur. Bazen  ense ve başta gerginlik hissi olabilir.

Fizik Muayene:

Hipertansiyonlu hastanın fizik muayenesi dikkatle yapılmalı, özellikle beden kitle indeksi, göz dibi, kardiyovasküler sistem degerlendirilmeli ve nörolojik muayeneye önem verilmelidir.

Laboratuvar İncelemesi:

Komplike olmamış hipertansiyonda laboratuvar incelemeleri çogunlukla normaldir. Ancak, tanı konulması, hastanın başlangıç degerlerinin bilinmesi ve izlemde yararlanılması için, olanak varsa aşagıdaki incelemeler yapılmalıdır:

•    Tam idrar incelemesi

•    Potasyum, sodyum, klor, BUN, kreatinin, ürik asit, kan şekeri, total kolesterol, HDL kolesterol, LDL-Kolesterol, trigliserid düzeyleri

•    EKG

•    Telekardiyogram

Ayırıcı Tanı

Sekonder hipertansiyon, tüm olguların %5’ini oluşturur.

Hasta 20 yaş ve altı veya 60 yaş ve üstündeyse, karında üfürüm alınıyorsa, kan basıncı ataklar halinde yükseliyorsa, kan basıncı yüksekligi aniden başlamış ve çok çiddetli seyrediyorsa ya da ilaç tedavisine yanıt alınamıyorsa hasta sekonder hipertansiyon yönünden incelenmelidir.

Tedavi

Amaç kan basıncını kontrol altına alarak hedef organ hasarını önlemek ve varolan hasarın ilerlemesini durdurmaktır.

Hastaya hipertansiyon için risk faktörlerinin düzeltilmesi durumunda kan basıncının düzeltilebilecegi ve ya daha rahat kontrol edilebilecegi anlatılmalıdır.

Yaçam Biçimi Degişiklikleri (İlaç Dışı Tedavi):

Kan basıncı yüksek olan hastaların tümüne hipertansiyon hakkında egitim verilmeli ve yaşam biçimi degişiklikleri önerilmelidir.

Yaşam biçimi degişiklikleri çogu hasta için en az ilaç tedavisi kadar önemlidir:

•    Sigaranın bırakılması

•    Ideal vücut agırlıgına ulaşmak/gerekiyorsa kilo vermek

•    Düzenli egzersiz: Haftada 3-5 kez 45 dakikalık tempolu yürüyüş

•    Alkol tüketiminin kesilmesi

•    Tuz alımının azaltılması, Potasyum alımının artırılması

•    Kolesterolden zengin besinlerden kaçınılması

İlaç Tedavisi

Yaşam biçimi degişiklikleri ile ilaç tedavisine başlanır.

Temel ilke bireyselleştirilmiş tedavidir. Eşlik eden kardiyovasküler risk faktörleri de göz önünde bulundurulmalı ve tedaviyi planlamak için hastanın mutlak riski degerlendirilmelidir.

Hastanın risk faktörleri öncelikle ortadan kaldırılmalıdır.

Ilaç seçiminde son öneriler hekimleri serbest bırakmakla birlikte öncelikle etkisi kanıtlanmış ve ekonomik ilaçlar tercih edilmelidir.

İlaç Seçimi:

Evre 1 Hipertansiyon: Diüretikler ile tedaviye başlanmalıdır, ancak kombine preperatlar veya Beta blokerler (BB), Anjiyotensin dönüçtürücü enzim inhibitörleri (ADE-I), Anjiotensin Reseptör Blokerleri (ARB), Kalsiyum kanal blokeri (KKB) de verilebilir.

Evre 2 Hipertansiyon: Thiazid diüretikler ile kombine ilaçlar tercih edilir, Tiazide + ADE-I veya ARB veya Beta bloker veya KKB verilebilir.

Kan basıncı evreleri :

Sistolik Kan Basıncı   Diastolik Kan Basıncı

Evre 1 :    140-159                      90-99

Evre 2 :      >160                          >100

Prehipertansiyon : 120-139       80-89

 

Antihipertansif  tedavide kullanılan ilaç gruplarının kontrendikasyonları

İlaç Sınıfı                            Kontrendikasyonlar

Diüretikler (tiazid grubu)    Diyabet, dehidratasyon, elektrolit bozuklukları, akut koroner olaylar, dislipidemi, gut

Beta blokerler                        Astım, KOAH, Kalp bloku*, dislipidemi, periferik damar hastalıgı, depresyon

ADE inhibitörleri                   Gebelik, hiperkalemi, bilateral renal arter darlıgı

Kalsiyum antagonistleri       Kalp bloku**, Konjestif kalp yetersizligi**

ADE inhibitörleri: Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri

*    2. ya da 3. derece AV blok

**   2. ya da 3. derece AV blok ve konjestif kalp yetersizliginde verapamil ya da diltiazem kontrendikedir.

Diğer ilaçlar (santral etkili antihipertansifler, alfa blokerler ve dogrudan etkili vazodilatatörler)

hastanın uzmana sevk edilmesinde zorluk olan durumlarda birinci basamak hekiminin yakın gözlemi altında verilmelidir.

Hedef Kan Basıncı

<140-90 mmHg    Tüm hipertansiyon hastalarında

<130-80 mmHg    Diyabette

<125-75 mmHg    Proteinürili (böbrek yetmezliginde >1 gram/24 saat)

Özgül Tedavi Önerileri

•    Yaşam biçimi degişiklikleri %10’luk bir hasta grubu için tek tedavi iken, farmakolojik tedavi önerilen hastalar için destek tedavi konumundadır.

•    Hipertansiyonlu hastaların %50’si 12 aylık izlemde ilaç kullanımını bırakmaktadır. Tedaviye uyumu artırmak amacıyla, uzun etkili ve tercihen tek dozda kullanılacak ilaç seçimi düşünülebilir. Tedaviye uyumun saglanması en az ilaç seçimi kadar önemlidir.

•    Komplike olmayan hipertansiyonda, baçka bir ilaç grubu için endikasyon yoksa veya bu ilaçların kullanılması için sakınca bulunmuyorsa diüretikler, ADE inhibitörleri, ARB’ler ya da beta blokerler tercih edilmelidir.

•    Hipertansiyonda tedaviye, seçilen ilacın en düşük dozu ile başlanmalıdır. Burada amaç yan etkileri en düşük düzeyde tutmaktır. Kan basıncı kontrolü saglanamazsa ve ilaç tolere edilebiliyorsa dozu artırılır, tolere edilemiyorsa tedaviye ikinci bir ilaç eklenir. Halen kullanılmıyor ve kullanımı için kontrendikasyon yoksa ilk ek ilaç seçenegi diüretikler olmalıdır.

•    Ilk ilaç hiç tolere edilememiş veya hiç yanıt alınamamışsa tamamen bırakılır.

Antihipertansif tedavide kullanılacak örnek ilaçlar.

İlaç Grubu        Doz  

Diüretikler  

Indapamid    Başlangıç: 1,5-2,5 mg/gün sabahları tek doz,  idame: 2,5 mg/gün

Beta blokerler    

Atenolol    Başlangıç: 25-50 mg/gün, tek doz , idame: 25-100 mg/gün

Metoprolol    Başlangıç: 50 mg/gün, tek doz,  idame: 50-200 mg/gün

ADE inhibitörleri*    

Enalapril    Başlangıç: 5-10 mg/gün, tek doz, idame: 10-20 mg/gün

Lisinopril    Başlangıç: 5-10 mg/gün, tek doz, idame: 5-20 mg/gün

Anjiyotensin Reseptör Blokerleri    

Losartan    Başlangıç: 50-100 mg/gün, tek doz, idame: 50-100 mg/gün

Kalsiyum Kanal Blokerleri 

Nifedipin (kontrollü salınımlı)    Başlangıç: 30-60 mg/gün, tek doz, idame: 30-90 mg/gün

*    Yaşlılarda, böbrek yetmezligi olanlarda ve diüretikle birlikte kullanılıyorsa verilen günlük dozların yarısını kullanınız.

Kombine İlaç Tedavisi:

Kan basıncının tek ilaçla kontrol altına alınamadıgı durumlarda aşagıdaki kombinasyonlar önerilir:

•    Diüretik + Beta bloker

•    ADE inhibitörü + Diüretik

•    ARB + Diüretik

•    Kalsiyum antagonisti + ADE inhibitörü

•    Kalsiyum antagonisti + ARB

•    Kalsiyum antagonisti (dihidropiridin türevi) + Beta bloker

•    ADE inhibitörü + Diüretik + Kalsiyum antagonisti

•    ARB + Diüretik + Kalsiyum antagonisti

Özel Durumlar:

İzole Sistolik Hipertansiyon:

Diyastolik kan basıncı 90 mmHg’nın altında iken sistolik kan basıncının 140 mmHg veya üstünde olmasıdır. Özellikle yaşlılarda sık gözlenir ve mutlaka tedavi edilmelidir. İlk seçenek ilaçlar tiazid diüretikler ve uzun etkili kalsiyum antagonistleridir.

Gebelikte Hipertansiyon:

Hasta önceden antihipertansif tedavi alıyorsa ADE inhibitörleri ve anjiotensin reseptör antagonistleri dışındaki ilaçlarına devam edilir. Gebelikte yeni ortaya çıkan hipertansiyon vakaları sevk edilmelidir. Sevk edilemedigi durumlarda alfa-metildopa veya hidralazin kullanılabilir.

Çocukluk Çagında Hipertansiyon:

Büyük oranda sekonder hipertansiyon grubunda oldugu için birinci basamakta tedavisi önerilmez.

Hipertansif Acil Durumlar:

Hasta yüksek kan basıncı degerleri ile semptomsuz  ya da hafif semptomlarla başvurdugunda kan basıncı kontrolü çok acil degildir.

Yüksek kan basıncı degerlerini aniden düşürmekten kaçınılması, birkaç saat içinde kontrol altına alınması önerilir (özellikle nörolojik semptomları olan hastalarda).

Bu amaçla kaptopril 25-50 mg çignetilerek verilir. Devamında hastanın almakta oldugu ilaç ek doz şeklinde ya da yeni bir ilaçla kombine edilerek hipertansiyon tedavisine devam edilir.

Sakıncaları nedeni ile dilaltı nifedipin tedavisinden kaçınmalıdır.

Hasta, yüksek kan basıncı degerleri ile birlikte gelişmiş ensefalopati (baş agrısı, huzursuzluk, konfüzyon), akciger ödemi, kararsız angina, miyokard enfarktüsü, intrakraniyal kanama ya da akut böbrek yetmezligi sorunlarıyla gelmişse tedavi acildir. Parenteral tedavi ve sorunların kontrolü için hasta sevk edilmelidir.

İzlem

Hastaya, tedavi başlandıktan sonra 5-7. günlerden itibaren ev koşullarında en az  4-5 günlük kan basıncı degeri izlemi önerilir.

Hasta kan basıncı kontrol altına alınana kadar 15-30 günde bir görülmelidir.

Bu kontrollerde hastanın evde yaptıgı izlem sorulmalı ve kan basıncı ölçülmelidir.

İlaçların etkinlik ve yan etkilerin degerlendirilmesi bu kontrol sırasında yapılmalıdır.

Kan basıncı kontrolü saglandıktan sonra, komplike olmayan hastaların kan basınçları 6 ayda bir kontrol edilmeli ve hedef organ hastalıkları yönünden degerlendirme (tam idrar incelemesi, potasyum, sodyum, klor, BUN, kreatinin, ürik asit, EKG) yapılmalıdır.

Komplike olan hastalar ise (Kalp yetmezligi, Diyabet vb) 3 ayda bir bu degerlendirmeleri yaptırmalıdırlar.

Hastaya ilacının düzenli kullanımı ve yaçam biçimi degişiklikleri hatırlatılmalıdır.

Yapılan çalıçmalarda hastanın ilacını düzenli olarak alması büyük ölçüde hekimin hastaya hastalıgını, hastalıgının sonuçlarını ve tedaviyi anlaşılır biçimde anlatmasına baglıdır, bu nedenle hastanın bilgilendirilmesi büyük önem taşır.

 

Bunları da Merak Edebilirsiniz;

“CA 125 Testi Ne İçin İstenir ?”

“Pankreas Kanseri Nedir ?”

“Kistik Fibrozis ve Ter Testi Nedir ?”

“Karaciğer Yağlanması Neden Olur ?”

“Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir ?”

“Akciğer Kanserinde Yaşam Süresi Ne kadardır ?”

“Evde Uyuşturucu Testi Nasıl Yapılır ?”

“Sürekli Yorgunluk Neden Olur ?”

“ALT testi Ne İşe Yarar ?”

“Hacamatın Faydaları ve Zararları Nelerdir ?”

 

#Antihipertansif TedavideKullanılanIlaçGruplarınınKontrendikasyonları, #AntihipertansifTedavideKullanılacakÖrnekIlaçlar, #AyırıcıTanı, #BunlarıDaMerakEdebilirsiniz, #ÇocuklukÇagındaHipertansiyon, #FİZİKMUAYENE, #GebelikteHipertansiyon, #HedefKanBasıncı, #HipertansifAcilDurumlar, #Hipertansiyon, #HipertansiyonİçinRiskFaktörleri, #İzlem, #İzoleSistolikHipertansiyon, #Kardiyovasküler RiskFaktörleri, #Laboratuvarİncelemesi, #ÖzelDurumlar, #Semptomlar, #TANI, #Tedavi, #YaçamBiçimiDegişiklikleriİlaçDışıTedavi
https://goo.gl/egCozd
Sagliklimiyim.Com