.png)
Hepatit B nedir ? & HBsAg testi
Hepatit B nedir ? & HBsAg testi - https://www.sagliklimiyim.com/hepatit-b-nedir-hbsag-testi/
https://www.sagliklimiyim.com/wp-content/uploads/2018/02/urobilinojen.jpeg
HBsAg testi akut veya kronik hepatit enfeksiyonlarının ya da kronik taşıyıcılık durumlarının bulunup bulunmadığının belirlenmesi amacıyla kullanılır.
Hepatit (karaciğer iltihabı) ilaçlar, toksik maddeler, otoimmün hastalıklar, alkol, virüsler gibi bir çok nedenle oluşabilirse de % 95 nedeni hepatit virüsleri (hepatit A,B,C,D,E) dir.
• Hepatit B, akut hepatitin ve kronik viral enfeksiyonların en sık nedenidir.
• Dünya nüfusunun yaklaşık yarısı (2 milyar kişi) HBV ile infektedir ve yaklaşık 400-500 milyon kişi (%5-15) HBV taşıyıcısıdır.
• Türkiye’de ise bölgelere göre değişmekle birlikte, taşıyıcılık oranı % 3.9 – 12.5 arasındadır.
• HBV, sigaradan sonra en önemli ikinci kanserojen etkendir. HBV’ye bağlı nedenlerle yıllık ölüm, yaklaşık 1-2 milyon kişidir.
HBV, HIV’den 100 kat daha bulaştırıcıdır.
Bulaştırıcılık için en düşük kan miktarı HIV için 0.1 ml, HBV için 0.00004 ml’dir .
• İnkübasyon süresi 30-150 gün arasında değişir.
Nasıl Bulaşır ?
İnfekte kişinin kan ve diğer vücud sıvılarıyla temas başlıca bulaş kaynağı (damardan ilaç kullanımı, tükrük, semen, servikal sıvı, kan nakli, seksüel geçiş…)
Hepatit B’nin endemik olduğu yerlere seyahat bulaş riskini çok artırır.
Anneden çocuğuna doğum sırasında geçiş de olabilir.
Nasıl Bulaşmaz ?
Gıdalarla, sularla, el sıkışmayla, öksürmeyle, aksırmayla bulaşmaz.
Hepatit B’nin klinik gidişi :
• Sadece birkaç haftada geçen basit infeksiyondan yıllarca devam eden ciddi kronik infeksiyona kadar farklı şekilde hareket edebilir.
Hepatit infeksiyonunda erişkinlerde 5 yıl sonra ortalama % 2-10 arasında kronikleşme olmaktadır (çocuklarda % 25-50, yenidoğanlarda %70-90). Bazen kronik haldeyken siroz ve karaciğer kanserine dönebilir.
• Çocukların çoğu ve yetişkinlerin % 50’sinde klinik belirti yoktur.
• Bazen hepatit B taşıyıcılığı oluşur yani virüs kanda vardır ve etrafa bulaştırılabilir ama karaciğerde ciddi hasar ve şikayet olmaz, farkına bile varılmayabilir.
Akut Hepatit B :
Tarama testleri pozitiftir, şikayetler diğer akut hepatit etkenleriyle genelde benzerdir;
• Ateş
• Yorgunluk – Halsizlik
• Bulantı – Kusma
• Sarılık (% 25 hastada görülür) – İdrar renginde koyulaşma
• Karaciğer haraplanır ve görevlerini tam yapamaz (bilirübin gibi atık madde ve toksinleri yeterince temizleyemez, bilirübinler artar, AST-ALT-GGT gibi karaciğer enzimleri artabilir.
Tanı nasıl konur ?
Klinik belirtiler ve karaciğer hasarına bağlı bulgular (bilirübin artışı ve karaciğer enzim artışı gibi) hepatiti düşündürür ama ayırımı sağlamaz.
Kesin ayırım için hepatit B’ye özgü testler yapılmalıdır. Ya virüse karşı oluşmuş antikorlar bakılır, ya virüs antijenleri veya virüsün kendisine (hepatit B DNA).
Bu testler tarama için yapıldığı gibi akut – kronik ayırımı için veya kronik hepatitin izlenmesi için de kullanılırlar.
Tehlikeli bir virüs olmasına rağmen yetişkinlerde genelde kendini sınırlar ve iyileşir.
Yenidoğan ve çocuklarda ise genelde kronikleşmeye meyillidir.
Aşı hepatiti önler , CDC’ye göre 1990’larda kullanıma giren aşı ile akut hepatit B görülme oranı % 82 oranında azalmıştır.
Numune:
Serum veya plazma kullanılır, açlık ve ilaç kullanımı önemli değildir.
Hepatit B virüsü Spesifik Testler :
HBsAg :
Virüsün yüzeyinde bulunan antijendir. Akut ve kronik HBV enfeksiyonlarında kanda bulunur. Akut hepatit B’nin en erken göstergesidir.
Genellikle hepatit B virüsü ile teması izleyen dönemde, inkübasyon döneminin sonuna doğru (25-225, ortalama 75 gün) henüz transaminaz düzeyinde artış olmadan ve ikter gibi semptomlar belirmeden 2-7 hafta önce serumda HBsAg’yı saptamak olanaklıdır.
Genelde 3 ay içinde yani iyileşme fazında kandan kaybolur.
Kronik infeksiyonu anlamanın ana yolu buna bakmaktır. 6 aydan uzun süre pozitif olması kronikliğin göstergesidir, bunlar ömür boyunca virüsü başkalarına bulaştırabilir.
Anti- HBs :
HBsAg’ine karşı oluşur, iyileşme fazında sürekli titresi artar. Virüsün alnmasından yaklaşık 4-10 ay sonra pozitif our.
Genellikle HBsAg kaybolduktan 1 ay sonra kanda belirir. Daha önceden virüsle karşılaşmayı anlamak ve aşılamanın etkinliğini görmek için kullanılır.
Miktarı düşük veya yoksa aşılama yapılır, kişinin iyileştiğini görmede ve artık immünite kazandığını (bir daha infeksiyon geçirmez) anlamak içinde istenir.
Bazen HBsAg ve Anti-HBs beraber pozitif olabilir, bu durumda bulaştırıcılık vardır.
Anti-HBc IgM :
Kanda bulunmayan, sadece infekte karaciğer hücrelerinde bulunabilen hepatit B core antijenine karşı oluşmuş IgM tipi antikorlardır.
Virüsün alnmasından yaklaşık 1.5 – 3.5 ay sonra pozitif our.
HBV enfeksiyonunda ilk üretilen antikordur, akut infeksiyon tanısını koydurur. Ancak akut infeksiyondan 2 yıl sonra bile, % 20 oranında Anti-HBc IgM pozitifliği saptanabilir.
Bunun pozitif olması genellikle enfeksiyonun son 6 ay içinde geçirildiğini gösterir.
Anti-HBc Total :
HbcAg antijenine karşı oluşmuş hem IgG hem de IgM tipi antikorlardır. Virüsün alnmasından yaklaşık 1.5-3.5 ay sonra pozitif our.
Akut ve kronik HBV infeksiyonlarını tanımada kullanılabilir, akut HBV infeksiyonundan genelde 1 ay sonra kanda belirir ve genellikle ömür boyu kanda kalırlar.
HbeAg :
Genellikle infektivite yani bulaştırıcılık göstergesidir. Ayrıca tedavinin etkinliğini izlemede de istenir. Tedavi ile genelde kaybolur, kaybolmazsa tedavi sürdürülür.
Kanda aktif olarak çoğalan hepatit B virüsü tarafından salınan antijendir.
Virüsün alnmasından yaklaşık 1-3 ay sonra pozitif our.
Akut infeksiyonlarda HBsAg ile hemen hemen aynı zamanda pozitifleşir ve HBsAg’den daha önce kaybolur. Bunun varlığı HBV DNA’nın serumda bulunduğunu gösterir.
HbsAg’den farklı olarak kanda sadece virüs aktif olarak çoğalıyorsa bulunur.
Anti- HBe (+) % 80 olguda HBV DNA’nın gösterilmesi veya HBeAg (+) olgularda HBV DNA’nın (-) bulunması durumları da olabilmektedir, bu atipik hepatit B suşlarına (özellikle ortadoğu ve asya ülkelerinde sık görülen bazı hepatit B virüs suşları bu antijeni üretmezl er, bu bölgelerde böylece bu test pek yararlı olmayabilir) bağlanmaktadır.
Anti-Hbe:
Virüsün alnmasından yaklaşık 2-4 ay sonra pozitif our. Akut hepatit B enfeksiyonunun iyileştiği kişilerde Anti-HBc ve Anti-HBs ile beraber pozitif olur.
İyileşmeyi ve bulaştırıcılık riskinin çok azaldığını gösterir.
Kronik hepatit B de ise infeksiyonu ve tedaviye yanıtı izlemede kullanılabilir.
HBV-DNA:
Hepatit B viral genetik materyali yani virüs miktarını gösterir. Aktif hepatit B infeksiyonun saptamaya yarar, asıl kullanım amacı kronik hepatit B hastalarında antiviral tedaviye yanıtı izlemedir.
Başarılı tedavi ile genellikle kaybolur. Sonuçlar genelde IU/ml biriminde sayısal verilir.
Yüksek değerler virüsün hızla çoğaldığını ve bulaştırıcılığın çok olduğunu, KC hasarı ihtimalinin yüksek olduğunu gösterir.
Değerlerin düşmesi ise tedavinin başarılı olduğunu yansıtır.
** HbsAg kronik hepatit B risk faktörünün yüksek olduğu kişilerde mutlaka bakılmalıdır.
CDC 2008 yılında yüksek riskli kişileri (HbsAg taraması uygun olan) aşağıdaki gibi sınıflandırmıştır.
• Sağlık personeli (cerrahi alet yaralanması, iğne batması, bistüri kesisi vs riskleri var)
• HbsAg prevalansı % 2’den büyük bölgelerde (asya ve afrika gibi) doğanlar
• Hayat kadınlarıyla ve erkek erkeğe cinsel ilişkide bulunanlar
• Nedensiz yere AST ve ALT yüksekliği olanlar
• İmmün sistemi baskılanmış kişiler
• Gebeler
• Hepatit B infeksiyonlu kişiyle yakın teması olanlar
• AIDS hastaları
Aşı kimlere yapılmalı ?
• Hemodiyaliz hastaları
• Damardan ilaç alan hastalar
• Toplum güvenliği elemanları (polis,itfaiyeci…)
• Sağlık personeli (cerrahi alet yaralanması, iğne batması, bistüri kesisi vs riskleri var)
• HbsAg prevalansı % 2’den büyük bölgelerde (asya ve afrika gibi) doğanlar
• Hayat kadınlarıyla ve erkek erkeğe cinsel ilişkide bulunanlar
• İmmün sistemi baskılanmış kişiler
• Gebeler
• Hepatit B infeksiyonlu kişiyle yakın teması olanlar
• AIDS hastaları
** Kan nakli yapılmış kişiler 6 ay boyunca kan vermemelidir. Çünkü transfüzyonla kazanılmış hepatit B enfeksiyonu 6 aya kadar ortaya çıkmayabilir.
** Hepatit B’li kişiye temas öyüküsü olanlara özellikle de kesin temas bulgusu varsa (traş takımından kesik ile, seks yapma, anneden çocuğa…) hemen hepatit B immünglobulin (HBIG) ve aşı 24 saat içinde (seks öyküsünde en geç 14 gün ) yapılmalıdır.
** HBV DNA’nın belirlenmesinde en özgül ve en duyarlı yöntem PCR yöntemidir. Bu yöntemle çok düşük miktarlarda HBV DNA 10-50 kopya/mL tespit edilebilmektedir.
Hibridizasyon tekniğinde tespit edilebilen 1 pg/mL, yaklaşık 105 kopya/mL’ye tekabül eder. Hibridizasyon tekniğinin duyarlılığının fazla olmaması nedeniyle, tanı koyma ve tedavi takibinde kullanımı sınırlıdır.
** Hepatit B virusu;
DNA dizi analizi, restriction fragment length polymorphism (RFLP), line prop assay, genotip spesifik primerler ve ELISA ile A’dan H’ye kadar 8 genotipe ayrılabilmektedir.
Bu genotipler dünyada farklı bölgelerde farklı dağılım göstermektedir. Ülkemizde HBV genotipleri ile ilgili yapılan çalışmalarda % 79-100 arasında genotip D olarak tespit edilmiştir.
Yorum Tablosu
** Aşılamada sadece Anti-HBs pozitif olur, oysa HBV infeksiyonu geçiriliyorsa yani virüs kana gelmişse Anti-HBs ile beraber Anti-HBc Total ve IgM de pozitif olur.
Numune:
Serum
Referans Değer:
Negatif.
#AkutHepatitB, #AntiHBs, #AntiHBcIgM, #AntiHBcTotal, #AntiHbe, #AşıKimlereYapılmalı, #CDC2008YılındaYüksekRiskliKişileriHbsAgTaramasıUygunOlanAşağıdakiGibiSınıflandırmıştır, #HbeAg, #HBsAg, #HBsAgTesti, #HBVDNA, #HepatitKaraciğerIltihabı, #HepatitBVirüsü, #HepatitBNinKlinikGidişi, #NASILBULAŞIR, #NasılBulaşmaz, #Numune, #ReferansDeğer, #SpesifikTestler, #TanıNasılKonur, #YorumTablosu
https://goo.gl/JCizw4
Sagliklimiyim.Com
0 yorum: